ร้อยเอ็ดขึ้นบ้านใหม่แบบโบราณ(ตามั่น คำทอง) ของไทบ้านภูเขาทอง ต.คำผะอุง อ.โพธิ์ชัย
/PTV/MOITC/ชสอท./nuk-dumnern-suthap/0817082129/รายงาน
เช้าวันนี้ 07.39 น วันที่ 29 ส.ค.2563 ผู้สื่อข่าวรายงานว่า นายศุภชัย อายุ 39 ปีและภรรยานางหนูเพียร เหล่าชรา บ้านเลขที่ 91 ไทบ้านภูเขาทอง ต.คำผะอุง อ.โพธิ์ชัย จ.ร้อยเอ็ด ขึ้นบ้านใหม่ตามพิธีกรรมแบบโบราณ( ตามั่น คำทอง)เป็นความเชื่อและพิธีกรรมการขึ้นบ้านใหม่ของชาวไทยอีสาน เพื่อให้ผู้อยู่อาศัยในบ้านใหม่อยู่เย็นเป็นสุขและมีความเจริญรุ่งเรือง
สิ่งของในพิธีกรรมขึ้นบ้านใหม่:เป็นสิ่งของที่จะมอบให้เจ้าของบ้าน(ค้ำคูณ) มีความเจริญรุ่งเรือง มีความอุดมสมบูรณ์ในทุก ๆ ด้าน เช่น ที่นอน หมอน ผ้าห่ม แห ข้าวสาร เกลือ น้ำปลา ปลาร้า ขั้นตอน:ก่อนเริ่มพิธี นำใบตองกล้วยวางไว้หน้าบันได และเอาก้อนหินทับไว้ พร้อมทั้งขันน้ำหอม รอล้างเท้าให้(ตามั่นคำทอง)ตามั่นคำทอง=คือ ผู้เฒ่าในหมู่บ้านที่นำพาคณะเดินขึ้นบ้านใหม่
เวลาฤกษ์งามยามดีขึ้นบ้านใหม่ แบ่งคนที่มาร่วมงานขึ้นบ้านใหม่เป็น 2 กลุ่ม กลุ่ม 1.โดยการนำของผู้เฒ่าในหมู่บ้านโดยตั้งชื่อสมมุติว่า ชื่อ(ตามั่นคำทอง)พร้อมบริวารแบกสื่งของเครื่องใช้เดินเวียนขวารอบบ้าน ครบรอบที่สามตามั่นคำทองพร้อมบริวาร หยุดตรงประตูหรือบันไดจะเข้้าบ้าน กลุ่มที่.2 สมมุติเป็นเจ้าของบ้า่นถามกลุ่มตามั่นคำทองดังนี้
กลุ่ม: 2=ถามหาบ-กระดอน-คอน-กะต่า มาจากไหน?
กลุ่ม:1=ตอบพวกข้าน้อยมาแต่เมืองมั่นคำทองได้ยินว่าลูกหลานปลูกเฮือนใหม่ใส่หญ้าเต็ม ว่าซิมาค้ำมาคูณ ให้อยู่ซุ่มกินเย็น
กลุ่ม:2=ถามคันซิมาค้ำมาคูณ อยู่ดีมีแฮง ให้อยู่ซุ่มกินเย็น แล้วได้อะไรกันมาบ้างล่ะ?
กลุ่มที่ 1=ตอบได้มาพร้อมทุกอันทุกแนวหั้นแล่้ว” (ครบทุกอย่างบริบูรณ์พูลผล)กลุ่ม2=ถาม : “ข้อยข้าหญิงชายได้มาพร้อมบ่นอ” (บริวารชายหญิงได้มาด้วยไหม)กลุ่มที่ 1.ตอบ : “เออ…ได้มา กลุ่ม 2.ถาม : “ช้าง ม้า วัว ควาย ได้มาบ่” (ช้าง ม้า วัว ควายได้มาไหม) กลุ่ม 1.ตอบ : “ได้มา กลุ่ม.2=ถาม : “แหลูกทอง มองลูกกั่ว ได้มาบ่” แห มอง (ตาข่ายจับปลา) ได้มาไหม กลุ่มที่ 1 ตอบ : “ได้มา”“เออ คั่นเพิ่นได้มาทุกสิ่งทุกอัน เพิ่นมาค้ำมาคูณให้ลูกหลานอีหลี ให้อยู่ดีมีแฮงได้มาทุกอันทุกแนวแล้ว ก็ขอเชิญขึ้นมาถ้อน” (ก็ขอเชิญท่านขึ้นมาบนบ้านได้)
ตามั่นคำทองจะเดินมาเหยียบหินที่วางอยู่บนใบตองกล้วยก่อน เพื่อให้เจ้าของบ้านล้างเท้าให้ด้วยน้ำอบน้ำหอมที่เตรียมไว้ และบริวารผู้ที่หาบข้าวของเครื่องใช้ต่าง ๆ มาก็จะนำมาวางรวมกันไว้ที่กลางห้อง ตามั่นคำทองก็จะเอาสิ่งและค้อนออกมาจากถุง ตอกสิ่วลงที่เสาขวัญ แล้วห้อยถุงที่บรรจุของมงคลต่าง ๆ ไว้เพื่อเป็นสิริมงคลจำนวน 7 วัน
คำตอกกล่าวไว้ คือ:“ตอกบาดหนึ่ง ให้ได้ฆ้องเก้ากำ (ตอกครั้งที่ 1 ให้ได้ฆ้อง)
ตอกบาดสอง ให้ได้คำเก้าหมื่น (ตอกครั้งที่ 2 ให้ได้ทองคำ)
ตอกบาดสาม ให้ได้เล้าข้าวหมื่นมาเยีย (ตอกครั้งที่ 3 ให้ได้ข้าว)
ตอกบาดสี่ ให้ได้เมียสาวมานอนพ่างข้าง (ตอกครั้งที่ 4 ให้ได้สาวมานอนแนบข้าง)
ตอกบาดห้า ให้ได้ช้างใหญ่มาโฮง (ตอกครั้งที่ 5 ให้ได้ช้างใหญ่)
ตอกบาดหก ให้ได้ชายโถงมานอนเฝ้าเล้า (ตอกครั้งที่ 6 ให้ได้ชายโสดมานอนเฝ้ายุ้งข้าว)
ตอกบาดเจ็ด ให้ได้ผู้เฒ่ามานอนเฝ้าเรือน (ตอกครั้งที่ 7 ให้ได้คนแก่มานอนเฝ้าบ้าาน
จากนั้นจะช่วยกันปูที่นอนให้ตามั่นคำทองนอน จากนั้นผู้ร่วมพิธีคนหนึ่งก็จะทำเสียงไก่ขัน 3 ครั้ง เสมือนว่าถึงเวลารุ่งเช้าที่จะต้องตื่นแล้วตามั่นคำทองจะให้พร“นอนหลับให้เจ้าได้เงินหมื่น นอนตื่นให้เจ้าได้เงินแสน แปมือมาให้เจ้าได้แก้วมณีโชติ โทษฮ้ายอย่ามาพาน ฝูงมารอย่าได้มาข้องฝูงพี่น้องมิตรหมู่สหาย ตามั่นคำทองก็จะผูกด้ายหรือฝ้ายที่ข้อมือให้กับเจ้าของบ้าน เพื่อเสริมสร้างขวัญและกำลังใจให้กับเจ้าของบ้าน จากนั้นผู้ร่วมพิธีที่มาร่วมงานก็จะทยอยผูกข้อมือให้กับเจ้าของบ้านเช่นกัน เป็นอันเสร็จพิธี ผู้ร่วมพิธีก็จะรับประทานอาหารร่วมกัน..
/PALANCHAI TV/ชสอท./ชมรมสื่อออนไลน์IT/MOITC/สมนึก บุญศรี-ประธาน/ดำเนิน พรมไชยา-รอง.ปธ.1/สุเทพ ลอยแก้ว-เลขา/0817082129/รายงาน
